กรุณาให้คะแนน โหวต 1 โหวต 2 โหวต 3 โหวต 4 โหวต 5  

อานิสงส์บุญถวายสังฆทาน

“พี่เพิ่งรู้เดี๋ยวนี้เองว่า การถวายสังฆทานมีผลมาก

หากพี่กลับไปเกิดเป็นมนุษย์อีกครั้ง จะหมั่นถวายทานมุ่งตรงต่อหมู่สงฆ์และจะไม่ประมาทในการดำเนินชีวิตเลย”

       สังฆทาน มิได้หมายถึง การถวายถังเหลืองที่บรรจุสิ่งของจตุปัจจัยแด่พระสงฆ์ตามมโนภาพในใจคนทั่วไป แต่ สังฆทาน คือทานที่มุ่งเจาะจงไปในหมู่สงฆ์โดยไม่เลือกถวาย

จำเพาะรูปใดรูปหนึ่ง ถวายให้เป็นสิทธิ์กลางแด่คณะสงฆ์ เพื่อคณะสงฆ์จะจัดสรรแบ่งปันต่อไป การถวายสังฆทานแม้ถวายพระภิกษุเพียงรูปเดียว แต่ถ้าท่านมารับถวายในนามตัวแทน

สงฆ์ก็จัดว่าเป็นสังฆทานเช่นกัน

 

      สังฆทาน...เป็นทานที่ขยายใจให้กว้างไปในความเป็นหมู่คณะ คือ เพื่อให้เป็นประโยชน์แด่สงฆ์โดยส่วนรวม ไม่เหมือนปาฏิบุคลิกทาน ซึ่งเป็นทานที่เลือกถวายเจาะจงแด่พระที่ค้นุ

เคยหรือที่ตนศรัทธาเท่านั้น

      พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสสรรเสริญสังฆทานว่ามีผลมากกว่าปาฏิบุคลิกทานดังนี้   “เราไม่กล่าวว่า ปาฏิบุคลิกทานมีผลมากกว่าสังฆทานด้วยปริยายอะไร ๆ เลย สังฆทานเป็น

ประมุขของผู้หวังบุญ พระสงฆ์นั่นแลเป็นประมุขของผู้บูชา และเป็นเนื้อนาบุญของชาวโลกไม่มีเนื้อนาบุญอื่นยิ่งกว่า”

 

ต่อไปนี้เป็นการเปรียบเทียบผลานิสงส์ของสังฆทานกับปาฏิบุคลิกทาน

      สมัยหนึ่ง มีธิดาสองพี่น้องชื่อภัททาและสุภัททาแห่งบ้านนาลกคาม บิดาของพวกเธอเป็นอุปัฏฐากพระเรวตเถระ ต่อมานางภัททาผู้เป็นพี่สาวได้แต่งงานไป แต่พอรู้ว่าตัวเองเป็น

หมันจึงขอให้สามีพาน้องสาวของตนคือนางสุภัททามาเป็นภรรยาร่วมด้วยอีกคนเมื่อมาอยู่ด้วยกันแล้ว พี่สาวยังได้สอนน้องด้วยความปรารถนาดีว่า “เธอต้องยินดีในการให้ทานไม่ประมาท

ในการประพฤติธรรม แล้วประโยชน์ในปัจจุบันและในภพหน้าจะได้บังเกิดขึ้นแก่เธอ” นางสุภัททาผู้เป็นน้องสาวก็ทำตามโอวาทของพี่สาว โดยตั้งใจสั่งสมบุญกุศลอย่างไม่ขาดตก

บกพร่องเลย

 

      วันหนึ่ง นางสุภัททาได้ไปนิมนต์พระเรวตเถระมาฉันภัตตาหารที่บ้าน พระเถระต้องการให้นางได้บุญมากขึ้นกว่านี้ จึงแนะนำให้นางมีโอกาสถวายสังฆทานแด่คณะสงฆ์ โดยท่าน

เมตตาพาพระภิกษุอีก ๗ รูป เพื่อให้เป็นองค์สงฆ์มาฉันที่บ้านด้วย นางได้ถวายภัตตาหารแด่พระทุกรูปด้วยจิตเลื่อมใสยิ่งนัก

 

      อุปนิสัยในการถวายทานของทั้งสองพี่น้องนั้นแตกต่างกัน คือ พี่สาวมักเลือกถวายเฉพาะพระที่ตนศรัทธาหรือคุ้นเคย แต่น้องสาวไม่เลือกถวายเฉพาะเจาะจงรูปใด ครั้นละโลกไป

น้องสาวไปเกิดเป็นเทพธิดาในชั้นนิมมานรดีส่วนพี่สาวได้ไปบังเกิดในชั้นดาวดึงส์ เป็นบริจาริกาของท้าวสักกเทวราช

 

      เทพธิดาสุภัททาตรวจตราสมบัติของตนในชั้นนิมมานรดีก็พบว่า “สมบัติเหล่านี้ เราได้มาด้วยการอยู่ในโอวาทของพีส่ าว แลว้ ทำทานด้วยจิตที่มุ่งไปในหมู่สงฆ์” จากนั้นก็ตรวจดู

สมบัติของพี่สาวตน ก็เห็นว่าพี่สาวได้ไปเกิดเป็นเทพธิดาในชั้นดาวดึงส์ซึ่งต่ำกว่าตน นางจึงคิดที่จะอนุเคราะห์พี่สาวโดยลงไปหาที่วิมานของภัททาเทพธิดา พร้อมกับกล่าวเรียกชื่อของ

อดีตพี่สาวแสนดี ฝ่ายภัททาเทพธิดาเห็นเทพธิดาผู้แปลกหน้า จึงถามขึ้นว่า “ท่านมีรัศมีรุ่งเรืองเกินทวยเทพชั้นดาวดึงส์ ข้าพเจ้าไม่เคยเห็นท่านมาก่อน ท่านมาจากเทวโลกชั้นไหนจึง

ได้เรียกชื่อเดิมของข้าพเจ้าว่าภัททา”

 

      สุภัททาเทพธิดาตอบว่า “ฉันชื่อสุภัททาในภพครั้งยังเป็นมนุษย์ ฉันเป็นน้องสาวของพี่ทั้งได้เป็นภรรยาร่วมสามีของพี่ด้วย ครั้นละจากภพมนุษย์แล้ว ก็ได้ไปเกิดในชั้น

นิมมานรดี”ภัททาเทพธิดาถามถึงบุพกรรมของน้องสาวว่าทำบุญอะไรถึงได้ไปบังเกิดในชั้นนิมมานรดีทั้งยังเป็นผู้สว่างไสวรุ่งเรืองมากเช่นนี้ สุภัททาเทพธิดาก็เฉลยว่า “เมื่อชาติก่อน

ฉันมีใจเลื่อมใสได้ถวายบิณฑบาต ๘ ที่ แด่สงฆ์ผู้เป็นทักขิไณยบุคคล ๘ รูป เพราะบุญนั้นฉันจึงมีวรรณะงามเช่นนี้ และมีรัศมีสว่างไสวไปทั่วทุกทิศ”

 

      ภัททาเทพธิดาถามต่อไปว่า “พี่ได้ถวายภัตตาหารแด่ภิกษุทั้งหลายผู้ประพฤติพรหมจรรย์มากครั้งกว่าเธอ แต่ทำไมยังเกิดในเหล่าเทวดาชั้นต่ำกว่าเธอ ส่วนเธอได้ถวายน้อยครั้ง

กว่าพี่ ทำไมจึงได้รับผลวิเศษเช่นนี้ล่ะ”สุภัททาเทพธิดาจึงอธิบายบุพกรรมของตนเพิ่มไปอีกว่า “พระเรวตเถระมุ่งจะให้เกิดประโยชน์เพื่ออนุเคราะห์แก่ฉัน จึงบอกให้ฉันถวายแด่สงฆ์เถิด

เพราะการถวายทานที่เป็นไปในหมู่สงฆ์นั้น มีผลมากกว่าการถวายทานเฉพาะเจาะจงบุคคล ทานของฉันจึงเป็นสังฆทานซึ่งมีผลหาประมาณมิได้ ส่วนพี่ถวายเฉพาะพระภิกษุเป็นราย

บุคคลดังนั้นทานของพี่จึงมีผลไม่มากเท่าฉัน”

 

      ภัททาเทพธิดาได้ฟังก็รู้สึกอัศจรรย์ใจจึงกล่าวว่า “พี่เพิ่งรู้เดี๋ยวนี้เองว่า การถวายสังฆทานมีผลมาก หากพี่กลับไปเกิดเป็นมนุษย์อีกครั้ง จะหมั่นถวายทานมุ่งตรงต่อหมู่สงฆ์ และจะ

ไม่ประมาทในการดำเนินชีวิตเลย” จากนั้นสุภัททาเทพธิดาก็ลาไปสวรรค์ชั้นนิมมานรดีของตน

 

      ลำดับนั้น ท้าวสักกะทอดพระเนตรเห็นสุภัททาเทพธิดาซึ่งมีรัศมีรุ่งเรืองกว่าชาวสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ทั้งหมด และได้สดับการสนทนาของเทพธิดาทั้งสอง จึงตรัสสรรเสริญผลบุญอัน

มากมายของสังฆทานว่า “ดูก่อนภัททาน้องสาวของเธอรุ่งเรืองกว่าเธอ ก็เพราะในชาติก่อนนางได้ถวายสังฆทานซึ่งมีผลไม่มีที่เปรียบได้ ความจริงในเรื่องนี้ ฉันเคยทูลถามพระพุทธเจ้า

ครั้งประทับอยู่ ณ ภูเขาคิชฌกูฏว่าถวายทานในบุคคลประเภทใดถึงจะมีผลมากซึ่งพระพุทธเจ้าตรัสตอบฉันอย่างแจ่มแจ้งว่า

 

 

      ชื่อว่าสงฆ์เป็นผู้ปฏิบัติตรง ตั้งมั่นอยู่ในปัญญาและศีล เมื่อมนุษย์ทั้งหลายผู้มุ่งบุญถวายทานในท่านเหล่านี้ ทานที่ถวายแด่หมู่สงฆ์ย่อมมีผลมากกว่าถวายเป็นรายบุคคล แม้ว่าจะ

เป็นท่านผู้ปฏิบัติอริยมรรค ๔ หรือท่านผู้ตั้งอยู่ในอริยผล ๔ ก็ตามที

 

      พระสงฆ์เป็นผู้มีคุณยิ่งใหญ่ไพบูลย์ไม่มีที่เปรียบได้ เหมือนทะเลที่ยากจะคาดคะเนได้ว่ามีปริมาณน้ำเท่านั้นเท่านี้ ฉะนั้น พระสงฆ์แลเป็นผู้ประเสริฐสุด เป็นสาวกของพระพุทธเจ้า

ผู้มีความเพียร พระสงฆ์เป็นเยี่ยมในหมู่นรชนเป็นผู้นำแสงสว่างแห่งพระสัทธรรมที่พระ-พุทธเจ้าทรงประกาศแล้วมาชี้แจงแถลงไขใครก็ตามที่ได้ถวายทานมุ่งตรงต่อหมู่สงฆ์ชื่อว่าเป็น

ทานที่ถวายดีแล้วและบูชาโดยชอบแล้ว เพราะทานนั้นจัดเป็นสังฆทานที่มีผลมากมาย

 

      พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงให้ความสำคัญกับความเป็นหมู่คณะส่วนรวมมากกว่าส่วนบุคคล หากมองในระยะยาว ถ้าปรารถนาให้พระศาสนามั่นคงเป็นที่พึ่งของมวลมนุษยชาติในยุค

ต่อ ๆ ไปแล้ว ก็ต้องอาศัยการขับเคลื่อนจากหมู่คณะสงฆ์ มิใช่จากบุคคลใดบุคคลหนึ่งเพราะการสืบทอดพระศาสนาเป็นภารกิจของศาสนทายาททุกรุ่นทุกคน ดังนั้นจึงเป็นเหตุเป็นผล

ว่าทำไมการถวายด้วยใจที่มุ่งไปในหมู่สงฆ์จึงได้ผลบุญมากกว่าการเลือกถวายรายบุคคล การเลือกถวายเจาะจงรายบุคคลแม้ว่าเป็นผู้มีคุณวิเศษมากเพียงใดก็ตาม ก็ยังไม่เทียบ

อานิสงส์แห่งการถวายทานที่มุ่งตรงต่อหมู่คณะสงฆ์ได้เลย ดังนั้นเมื่อปรารภเหตุจะถวายทาน ไม่พึงเลือกที่รักผลักที่ชังในตัวพระพึงถวายเป็นสังฆทานอุทิศสงฆ์เถิดประเสริฐนักได้ทั้ง

บุญเน็ต ๆได้ทั้งประโยชน์ต่อพระศาสนาและอนุชนรุ่นหลังที่จะตามมาอีกมากมาย

 

 

อานิสงส์แห่งบุญ

เรื่อง : พระมหาเสถียร สุวณฺณฐิโต ป.ธ.๙ / พระมหาวิริยะ ธมฺมสารี ป.ธ.๙

ภาพประกอบ : กองพุทธศิลป์