ณ ศูนย์อบรมวัดจองคำ อ.เมือง จ.แม่ฮ่องสอน ที่นี่เป็น ศูนย์ที่เนืองแน่นไปด้วยเหล่าธรรมทายาทนานาชาติจำนวน ๑๖๐ คน ซึ่งมีทั้งชาวไทยใหญ่ ชาวไทยพื้นบ้าน ชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยง ชาวปะโอ และชาวพม่า ทำให้การอบรมมีสีสันมาก เพราะต้องมี การแปลคำปฏิญาณ คำท่องขานนาค คำขอขมา และบทสวด ต่าง ๆ เป็น ๓ ภาษา เพื่ออำนวยความสะดวกในการท่องจำให้แก่ ธรรมทายาท
ธรรมทายาทสุริยันต์ จันทราอินทร์ เผ่าไทยใหญ่ กล่าวว่า "ขอบโครงการนี้เพราะได้มาแก้ตัว ฝึกความมีระเบียบทุกเรื่อง ไม่ว่า จะเป็นการยืน การเดิน การลุก การนั่ง การรับประทานอาหาร ต้องมืระเบียบไปหมด เพื่อเตรียมความพร้อมสู่การเป็นพระแท้ ผู้มีศีลาจารวัตรงดงาม"
ณ ศูนย์อบรมวัดโพรงมะเดื่อ จ.นครปฐม ธรรมทายาทยูจิ ฮามาสึนะ นักศึกษาชาว ญี่ปุนอายุ ๒๔ ปี จากมหาวิทยาลัยริวคิว ประเทศญี่ปุน เดินทางมาบวชในโครงการนี้ ด้วย เพราะอยากเป็นพระ อยากศึกษา พระพุทธศาสนาให้มากขึ้น อยากฝึกฝนตนเอง และ ฝึกสมาธิ
ธรรมทายาทพีระภาสฐ์ รุจิรธนนิธิ อายุ ๓๐ ปี เพื่อนที่คอย ช่วยเป็นล่ามให้ธรรมทายาทยูจิ เล่าว่า "ถึงแม้ยูจิเป็นซาวญี่ปุน แต่เขาก็มีความตั้งใจดีมาก เขาอยากศึกษาคำสอนในพระพุทธ-ศาสนา และเป็นคนที่รักการแกตัว เขาค่อนข้างที่งคนไทยที่ตั้งใจ บวชให้พ่อแม่ เพราะที่ญี่ปุนไม่มีประเพณีแบบนี้ ไม่มีการบวช ตอบแทนคุณ เขารู้สึกว่าตัวเองโขคดีมาก ๆ ที่ได้บวชกับโครงการนี้ "ส่วนผมเป็นลูกขายคนเดียว ตั้งใจมาบวชเพื่อตอบแทน พระคุณแม่ และส่งบุญให้กับคุณพ่อที่เสียชีวิตไปแล้ว
"ก่อนบวชเป็นพระ ผมได้ฝึกอะไรมากมาย ตั้งแต่ตื่นนอน จนกระทั่งเข้านอน ผมคาดไม่ถึงว่าจะต้อง'ฝึกกันมากขนาดนี้ เมื่อ ก่อนคิดว่าแค่ท่องบทขอบวชได้ก็พอแล้ว แต่นี่ไม่ใช่เลย. ต้อง'ฝึกการ ตื่นแต่เข้า เรียนการลุก นั่ง กราบ ไหว้ การชักผ้าที่ถูกวิธี การขัด ห้องนํ้า การทำความสะอาดที่อยู่อาศัย
"กิจกรรมที่ผมขอบมากที่สุด ก็คือ การได้ฟังธรรม โดย เฉพาะเรื่องกฎแห่งกรรม ทำให้เข้าใจเรื่องราวความจริงของชีวิต มากขึ้น รวมทั้งการนั่งสมาธิ ที่ทำให้เห็นความเปลี่ยนแปลงของ ตัวเอง ใจสงบมากขึ้น การตัดสินใจบวชครั้งนี้คุ้มจริง ๆ ผมไม่เพียง ได้ตอบแทนพระคุณของคุณแม่เท่านั้น ยังได้หลักการดำเนินชีวิตที่ ถูกต้องดีงามกลับไปใช้ในชีวิตประจำวันด้วย"
เวลาในการฝึกฝนตนเองก่อนเข้าพิธีบรรพขาอุปสมบทของ ธรรมทายาท แม้จะเป็นเวลาที่ไม่นานนัก แต่หลักสูตรการแกอบรม ธรรมทายาทที่สั่งสมมาเป็นเวลานานถึงเกือบ ๔๐ ปี ทำให้ทีมงาน สามารถ'ฝึกฝนขัดเกลาธรรมทายาท ให้กลายเป็นพระภิกษุที่มี ศีลาจารวัตรดีในระดับที่น่าพอใจ
วันที่ ๔ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๕๓ ศูนย์ฝิกอบรมธรรมทายาท ทั่วทุกจังหวัดบนผืนแผ่นดินไทยได้จัดพิธีขอขมาและมอบผ้าไตรแก่ นาคธรรมทายาท ซึ่งแต่ละจังหวัดมีสีสันที่แตกต่างกันไป
- จ.สุรินทร์ ทำพิธีแห่นาคโดยมีช้างถึง ๓๓ เชือก นำขบวน ตามด้วยธงธรรมจักรและพานดอกไม้ และมีนางอัปสราโปรย ดอกไม้ตลอดเส้นทาง ตามด้วยขบวนนาคและคณะญาติ โดยมี พระธรรมโมลี เจ้าคณะจังหวัดสุรินทร์ เมตตามานำขบวนอยู่บน หลังช้างเขือกแรก ตลอดสองช้างทางมีขาวบ้านออกมาอนุโมทนา บุญกันอย่างเนืองแน่น
- จ.มุกดาหาร ทำพิธีแห่นาครอบเมือง นาคธรรมทายาท ๒๕๐ คน ทั้งจังหวัด นั่งบนรถเทรลเลอร์ สวดอิติปิโส...ตลอด เส้นทาง โดยมีพระราขมุกดาหารคณี เจ้าคณะจังหวัดมุกดาหาร นำขบวนแห่ และมีญาติโยมยืนพนมมืออนุโมทนาบุญกันอย่าง คับคั่ง ๒ ข้างทาง แห่รอบเมืองแล้วยังไปลงเรือล่องแม่นาโขง สวดมนต์ดังก้องไปทั้งคุ้งนํ้า ซึ่งนอกจากเป็นการแบ่งส่วนบุญให้แก่ ชาวเมืองทั้ง ๒ ส่งโขงแล้ว ยังเป็นการระลึกถึงพญานาคผู้มีศรัทธา ในพระพุทธศาสนา ที่เป็นต้นกำเนิดของคำว่า "นาค" อีกด้วย
- จ.นครนายก จัดพิธีขอขมาและมอบผ้าไตรขึ้นที่ศาลาใหญ่ ของวัดทวีทูลรังสรรค์ โดยมีพระพิมลศีลาจาร เจ้าคณะอำเภอ องครักษ์ เป็นประธานสงฆ์ และนายพิเชษฐ์ ไพบูลย์คิริ รองผู้ว่า ราชการจังหวัด เป็นประธานฝ่ายฆราวาส วันนี้ผู้มาร่วมงานต่าง ปลื้มปีติกันถ้วนหน้า
ในโอกาสนี้ ท่านประธานสงฆ์ให้โอวาทและให้กำลังใจแก่ นาคธรรมทายาทว่า "...การอุปสมบทหมู่ครั้งนี้เป็นการอุปสมบท หมู่ครั้งยิ่งใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ เป็นการดำรงรักษา ขนบธรรมเนียมประเพณีดั้งเดิม ขอให้ผู้บวชตั้งใจศึกษาธรรมะ และ'ฝิกฝนตนเองให้ดี เพราะเป็นโอกาสครั้งสำคัญในชีวิตที่จะได้ 1. ศึกษาคำสอนของพระสัมมาส้มพุทธเจ้า..."
ส่วนท่านรองผู้ว่าราชการจังหวัดได้กล่าวเปิดงานมีใจความ ว่า "...โครงการนี้เป็นโครงการที่ดี เพราะเป็นการสืบอายุพระพุทธ-ศาสนาที่แท้จริง เป็นการสร้างศาสนทายาท ถ้าศาสนาของเรามี ศาสนบุคคลมาก ก็จะเจริญรุ่งเรือง มีผู้คนเลื่อมใสศรัทธามาศึกษา ธรรมะและประพฤติปฏิบัติธรรมกันมากขึ้น..."
ในวันขอขมานี้ นํ้าตาแห่งความซาบซึ้งใจที่เกิดจากสายใยรัก ของพ่อ-แม่-ลูกหลั่งรินทั่วทุกจังหวัดทั้งแผ่นดิน มีกรณีหนึ่งคุณพ่อ คุณแม่ของนาคธรรมทายาทเสียชีวิตไปแล้ว นาคจึงเอารูปของท่าน มาเป็นตัวแทนในการขอขมาครั้งนึ้
ภาพนาคก้มกราบขอขมารูปภาพของคุณพ่อคุณแม่สร้าง ความสะเทือนใจสุด ๆ แก่นาคและทุกคนที่ได้พบเห็น